Van Leeuwenhoeklezing: Wat satellieten ons vertellen over Mars

Studium Generale TU Delft
zo 5 okt 11:00
zo 5 okt ’25
11:00

Ruim een eeuw geleden begon professor Vening Meinesz van de TU Delft met baanbrekend onderzoek naar het zwaartekrachtsveld van onze planeet. Hij voerde jarenlang metingen uit aan boord van onderzeeërs, waarbij hij een speciaal instrument gebruikte dat door de bemanning liefkozend “Het Gouden Kalf” werd genoemd. Zijn werk leverde 37 jaar aan waardevolle zwaartekrachtdata op van de oceanen. In combinatie met metingen op het land ontstonden zo de eerste wereldwijde kaarten van het zwaartekrachtsveld van de aarde.

Deze gegevens vormden de basis voor nieuwe inzichten in de structuur van het binnenste van de aarde. Uiteindelijk leidde dit tot de ontwikkeling van speciale satellietmissies zoals GRACE en GOCE, die de zwaartekracht wereldwijd met nog meer precisie in kaart brachten.

Door gebruik te maken van het Dopplereffect — kleine veranderingen in het radiosignaal van satellieten — kunnen wetenschappers zeer nauwkeurig volgen hoe ruimtevaartuigen bewegen. Die bewegingen geven informatie over lokale afwijkingen in de zwaartekracht, die op hun beurt iets vertellen over wat er onder het oppervlak van planeten schuilgaat.

Deze methode wordt inmiddels toegepast op andere hemellichamen in ons zonnestelsel, zoals manen, asteroïden en natuurlijk Mars. Hierdoor kunnen we als het ware naar binnen kijken in deze objecten.

In deze lezing neem ik u mee op een fascinerende reis, van de diepten van onze oceanen tot de verre uithoeken van het zonnestelsel. Ik laat zien welke ontdekkingen we dankzij zwaartekrachtmetingen hebben gedaan en presenteer hierbij het werk van mijn studenten. Hun onderzoek heeft geleid tot een nieuw voorstel voor een speciale missie naar Mars, met als doel het zwaartekrachtsveld van de rode planeet nog beter te begrijpen.

Reist u met mij mee, van onderzeeër tot ruimtesonde?

De entree is gratis, reserveer wel een plek van tevoren via deze website.

Dr. ir. Bart Root 

dr. ir. Bart Root studeerde af aan de TU Delft met zijn Masteronderzoek in de precisie baanbepaling van de Cryosat-2 satelliet, een missie die de ijsvelden van de aarde in kaart brengt. Dit werd gevolgd door een PhD onderzoek in dezelfde vakgroep over toepassingen van satelliet zwaartekracht voor het bestuderen van de diepe ondergrond onder Noord West Europa. In 2016-2019 werd hij docent planeetwetenschappen en satelliet baanbepaling en een Research Fellow aan het Dublin Institute for Advanced Studies. Sinds 2020 is Bart Root een Assistant Professor aan de TU Delft met een focus op het bestuderen van het binnenste van planeten met satelliet zwaartekracht.

Prof.dr. Rob Mudde 

prof.dr. Rob Mudde is Distinguished Professor in Science Education TU Delft en voormalig Vice-Rector Magnificus TU Delft.

Studium Generale TU Delft

Studium Generale (SG) van de TU Delft biedt inspirerende programma’s op het snijvlak van wetenschap, techniek, kunst en maatschappij. Door middel van lezingen, debatten, films en performances worden bezoekers uitgedaagd tot verdieping, dialoog en verwondering.

Missie

Studium Generale creëert ruimte voor reflectie en kritisch denken, binnen én buiten de universiteit. De visie is dat academische vorming verder gaat dan alleen het verwerven van kennis: het draait ook om maatschappelijke betrokkenheid, ethische overwegingen en het vermogen om buiten bestaande kaders te denken.

De programma’s van SG zijn toegankelijk voor studenten, TU-medewerkers én andere geïnteresseerden. Iedereen met een nieuwsgierige geest is van harte welkom.

 

Wachtlijst

Inschrijven voor onze nieuwsbrief